SƏRMAYƏNİN MİLLİLƏŞMƏSİ

Sərmayənin güclənməsi üçün sərmayənin milliləşməsi lazımdır, iqdisadi sabitlik ancaq bu yolla sabitliyini qoruya bilər. Bunun üçün istehlakçı iqtisadiyyatı yox istehsalçı iqtisadiyyatının mexanizimi sistemləşdirilməlidir. Sərmayənin milliləşməsi- konseptual mövzudur və bütün istiqamətlərdə bu yöndə islahatlar aparılması gərəkməkdədir. Təkminləşmənin ən fundamental amili intellektual sərmayənin güclənməsidir, yəni insan kapitalı. Təbii ki, sərmayənin milliləşməsi bir təfəkkür işidir, milli məsuliyyətlilik gərəktirir, Çünki düşüncə hadisənin təməlidir. İstehsal etməyən ölkə başqalarının qurduğu gələcək üçün işləməyə məcburdur. Bu səbəbdən ölkəmizdə dövlət sektorunda və sahibkarlıq fəalliyyətlərində azad fikirli insanlar intelektual yeniliyi dəstəkləməli, ekonomik strategiyasını müasir dünyanın tələblərinə uyğun, eyni zamanda milli şüurla təkminləşdirməlidir.

Sərmayənin milliləşmə strategiyası :

·     Öz əmək və istehsalatımızın gücü ilə bütün istiqamətlərdə məhsuldarlığının və eyni zamanda keyfiyyətinin artırılması müstəqil iqdisadiyyat üçün ən böyük amil və milli iqdisadiyyat modelidir.

·      Bu Milli inkişaf mexanizimi müstəmləkəçi ölkələrə qarşı iqtisadi müharibədə müdafiə qalxanı yaradır.

·      Beynalxaq təcrübədən yararlanmaq və bu təcrübənin mənimsəmə prosesi icra edilən layihələrdə yerli şirkətlərin və mütəxəsislərin iştirakı mütləq şərt olmalıdır. Eyni istiqamət üzrə növbəti layihə yerli şirkətlərə verilərək yerli mütəxəssislərin bilik və təcrübəsinin təkminləşmə mexanizmi yaradılmış olacaqdır.

Misal : Ölkədə tətbiq edilməyə çalışılan yeni layihələrin qurulması üçün bəzi hallarda xarici təşkilatların və şirkətlərin bilik və təcrübəsindən yararlanmaq məqsədi ilə böyük layihələr xarici şirkətlərə verilir. Böyük miqdarda məbləğlər bu istiqamətdə xərclənir, bu prosesdə yerli şirkətlərin iştirakı ya olmur, yada fəhləlik olur.

Bu öz-özlüyündə sərmayənin milliləşməsinə zidd bir prosesdir. Yerli şirkətlərin təcrübəsinin artırılmasına və mütəxəssislərin inkişafına dəstək olaraq hər dövlət layihəsinin xarici şirkətlərə verilməsi halında belə yerli şirkətlərə bilik və təcrübə qazandıracakq bir mexanizim yaradılmalıdır və əsas şərtlərdən biri isə hər bir layihənin yerli şirkətlərin üzərindən aparılması, hətta xarici şirkətlərə yerli şirkətlərin baş iştirakçısı olma şərti ilə verilməlidir. Bu mexanizm yerli şirkətlərin təcrübəsinin artmasında və mütəxəssislərin yetişməsində böyük rol oynayacaqdır. Sərmayənin milliləşməsində aparıcı sahələrin (neft və aqrar sektor, turizm, sənayelərin və IKT sahəsi ) brendləşməsi, bu brendlərin xarici bazarda rəqabət prosesinə qoşulması ilə  sərmayənin çölə axınının qarşısını alıb tam əksi prosesə başlamalıyıq, xarici sərmayəni ölkəyə cəlb etməliyik.

Elvin ABBASOV